Bu yazıda öncelikle ajanslar için spesifik şekilde çözümler, ardından markalar için çözümler yer alacak.
Sonrasında sizi başka bir yazıya yönlendireceğim. Ajans yöneticilerinin ajans bölümü haricinde markalar ile ilgili bölümü okumasını sonrasında yönlendireceğim yazıyı okumalarını öneririm.
Kısaca Pandemi Özeti
George Orwell’in distopik 1984’ü, ya da Wachowski Kardeşler’in Matrix’i giderek ete kemiğe bürünmeye başladı gibi gözükse de şuan durumu dramatize etmeye gerek yok.
Pandemi süreci bize pek çok şey öğretti ve bizim düşünce yapımızı oldukça geliştirdi. Hayatımızı daha kolaylaştırdı. Ve organizasyonların açıklarını açığa çıkardı.
Pek çok içerik üreticisi insanların gelecek kaygılarını besleyerek olur olmaz yanlış haberler yaydılar. Bunlardan bir tanesi de Bill Gates ‘in mikro çip hikayesi.
Bill Gates insanların pek çok verisini takip etmek için dijital sertifikalardan faydalanmaktan (güzel hareket) bahsetti. Gates, sağlık kayıtları için “eninde sonunda” bir “dijital sertifika” ihtiyacımızın olacağından bahsetti, ancak bu sertifikaların “mikro çip implantları” olacağını söylemedi. Bu dijital sertifikanın kimlik kartınız veya akıllı telefonunuza takılabilecek bir şey olma olasılığı yüksek.
Elon Musk ise beynin verisini çözümlemek ve yeniden yazmaktan (güzel hareket) bahsediyor. Şu sıralar bu konu da dramatize ediliyor ve hakkında felaket senaryoları üretiliyor.
Zaten şu an ki teknoloji ile her şeyimizi kolayca izleyebiliyorlar. İşimizin bir parçası değilse fazla odaklanıp zaman kaybetmemek gerek böyle konularla.
Bu yazıda pandemi sürecinin işimize katacağı olumlu derslere odaklanacağız.
Yani asıl bakmamız gereken yerlere.
Pandemi sonrası herkesin ne yapması gerektiğine dair, pek çok uzman pek çok webinar ve köşe yazısında yapılması gerekenleri söylüyor.
Bu süreçte pek çok mecrada söyleşi yapan pazarlama direktörleri ve GM’lerinin zaten herkesin bildiği “hijyen, güven, şeffaflık, dijitalleşme, siber güvenlik, sosyal sorumluluk” gibi şeyleri sürekli tekrarlamalarını, ısrarla kendi reklamlarını yapmalarını ve stratejileri hakkında pek de bir şey söylemediklerini gördük. Yaşadıklarımız süreci papağan gibi bize tekrarlayan pek çok pazarlama gurusu da gördük elbette.
Ve herkesin tahmin ettiği, hiç şaşırtıcı olmayan ve katkıda bulunmayacak rapor sonuçları paylaştılar. “Bebek bezi, bamya, kolonya %241 arttığını, kıyafet tüketiminin %42 azaldığını görüyoruz” gibi sonuçlar bunlar.
Kendi kurumlarının stratejilerinden “ser verip sır vermeyeyim” diyerek bize hiçbir şey anlatmadılar. Yüksek rekabetin olduğu günümüzde çok değerli zamanlarımızı aldılar.
Peki ne yapacağız şimdi? Aklımızdaki hiçbir sorunun cevabını alamadık!
Yeni normalde kimsenin elinde bir yol haritası yok. Ve herkese bir el haritası gerekiyor.
Nedir bu el haritası??
Size bu cevabı yazının başında veriyorum. Fazla dolandırmıyorum.
Aslında sadece Tek bir yaklaşım var.
Hepsinin cevabını verebilecek bir yaklaşım, hepsini o çözecek,
Tüm çözümleri bir araya getirip verinin ışığında birbirine bağlayacak.
—Bu Tek Yaklaşım: Agile Olmak—
Yaşadığımız bu küresel kriz hepimize her işletmeye şu soruyu sordu: Ne kadar çeviksin?
Gerçek şu ki, pek çok kuruluş çevik bir şekilde çalıştıklarını düşünüyor. Çünkü test etme, öğrenme veya çapraz fonksiyonel bazı metotlar gibi bazı çeviklik ilkelerini benimsemiş durumdalar.
Ancak bu pandemi sürecine baktığımızda, bu kuruluşların sadece “kısmen” çevik olduklarını ve bu nedenle sadece kısmi faydalar elde ettiklerini gördük.
Örneğin pazarlama departmanı, genellikle hukuk departmanı, bilgi teknolojileri veya finans departmanı desteğine sahip değildir. Bu nedenle onaylar, bağımlılıkları veya harcama tahsisleri yavaştır. Farklı bir örnek olarakta alıştığınız ajanslar, markalar, tedarikçiler veya teknoloji ortakları hız ihtiyacına uymuyor, yeterince hızlı hareket edemiyor olabilirler.
Bu gibi durumlarda bir kriz anında ne yapacaksınız? Saçınızı beyazlatacak, operasyonunuzun krizini çoğunlukla izleyecek ve sınırlı bir şekilde müdahale edeceksiniz.
Basitçe söylemek gerekirse: Eğer tamamen çevik değilseniz, o zaman çevik değilsiniz.
Yeni normalde çevik olabilen markalar ve ajanslar hayatta kalabilecek…
Çevik olmadan önce yeni normalde ajansların ve markaların nasıl davranması gerektiği ile ilgili önemli noktalar yer alıyor. Sonrasında bundan sonraki yol haritanız olan agile marketing anlayışına geçebilirsiniz. (➜ Marka kısmına atlayın)
Yeni Normalde Ajansların Yapması Gerekenler
Küresel bir krizle karşı karşıya olduğumuz için birçok işletme acı çekiyor ve acı çekenler arasında ajanslar da istisna değil.
Ancak bu durum, ajansların seçeneksiz olduğu anlamına gelmiyor.
Ajanslar ve markalar stratejilerini, ürün gruplarını, hizmet tekliflerini ve genel iş operasyonlarını COVID-19 salgınıyla ilerletmek için değiştirdikçe, inanılmaz bir yaratıcılık ve atiklik gördük.
Pandemi ile oluşan bir mecra olan IGTV’ye çevik bir ürün yerleştirme Havas İstanbul’dan geliyor…
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Havas pandemi ile oluşan IGTV mecrasını gördü, 60.000’lere ulaşan (inanılmaz bir izlenme sayısı, Hollywood ünlüleri 2 bin izleniyor) bir kanalı bilinçli olarak buldu ve değerlendi.
Tüm pazarlama direktörlerinin hayal ettiği bir ajans modeli. Böyle ajanslarla çalışmak ne kadar da keyiflidir. Hep başarı, hep başarı 🙂 Havas’ın Finish’i birkaç yılda zirveye taşıdı. Arkasında RB var demeyin lütfen. Havas’ın hakkını Havas’a veriniz.
Diğer bir örnek: Wunderman Thompson / Adidas Uncancelled Cup
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Wunderman Thompson, tüm turnuvaların iptal edilmesinden yola çıkarak futbol severlerin ilgisini çekecek canlı yayınlanacak olan sanal lig projesi adidas Uncancelled Cup’ı hayata geçirdi.
Futbol sevgisinin üst seviyede yaşandığı Türkiye’de futbol özlemini gidermek amacıyla futbolcular ve ünlülerden oluşan sağlam bir oyuncu kadrosu bir araya getirildi.
Wunderman Thompson ekibinden fikir kimden çıktıysa ayakta alkışlıyoruz.
Sosyal mesafeyi zekice hatırlatan bir kampanya TBWA\Helsinki’den geldi.
HOK-Elanto’nun Fin gazetesi Helsingin Sanomat’ta yayınlanan siyah-beyaz ilanı yakından bakındığında anlaşılamıyor ancak iki metre uzaklaşıldığında sosyal mesafe mesajı görünür hale geliyor.
Bonus: Geri bildirim ajansın gözüdür TBWA\Helsinki’den geri bildirimin önemine dikkat çeken bir kampanya. Bu sıralar geri bildirim her zamankinden önemli. De Brief Nedir?
COVID-19 sırasında müşterilerizi nasıl elde tutacağınızı ve faaliyet gösterirken nasıl bir strateji izleyeceğinizi ve aşağıdaki soruların cevaplarını merak ediyorsanız devam edelim.
- Müşterilerinize en iyi şekilde nasıl yardımcı olabilirsiniz?
- İletişim nasıl geliştirilir?
- Evden çalışan ajans ekibinizi nasıl destekleyebilirsiniz?
- Odağınızı nasıl değiştirmelisiniz?
Bu kriz döneminde olumsuz etkilere ve olasılıklara bakmak yerine, iyimserlik ve yaratıcılığa odaklanın. Ajans sahipleri ve müşteri hesabı yöneticileri olarak, bir şekilde hacıyatmaz gibi ayak üzerinde olmaya alışık olabilir ve ayakta kaldığınız sürece birazda olsa sürekli gelişiyor olabilirsiniz.
Normal şartlarda platformlar ortaya çıkar, yeni reklam yerleşim yerleri açılır, belli aralıklarla stratejiler gelişir ve testler, optimizasyonlar yapılır.
Pandemi ajansınıza yeni fırsatlar sundu. Daha iyi olma fırsatları.
Şimdi müşterilerinizi nasıl koruyabileceğiniz ve nasıl üstüne daha fazla müşteri kazanarak ilerleyebileceğiniz konusunda yol haritanıza bir göz atalım.
Daha yaratıcı olmalısınız, dnanızı değiştirmelisiniz, evrilmelisiniz gibi çok zor veya imkansız şeyler yok bu yol haritasında. Sadece akıllıca hamleler var.
1. Muhafaza et ve hayatta kal
Ajanslar için müşteriyi elde tutmanın en büyük kısmı etkili iletişim, esneklik, empati ve anlayıştır. Bu süreçte ajansınızdan ayrılmak isteyen müşterileriniz olursa onlara hemen “tabii sizi anlıyorum” dedikten sonra elveda demeyin.
Kampanyalara, bütçelere, taktiklere ve mesajlarını nasıl ayarlayabileceklerine dair alternatif seçenekler sunarak onları portföyünüzde “tutun”.
Ayrıca, bu müşterileriniz ile bu zorlu dönemlerde nasıl oyunun içinde kalabileceklerine dair beyin fırtınası toplantıları yaparak onları destekleyin. Onların varlıkları için çaba gösterin. Onların işleri için kafa yorun. Fazla mesai yapın.
Pandemi sürecinde aldıkları yaraları sarın.
Bir spartalı falanksı gibi düşünün bu süreci. Tıpki bir falankstaki gibi yanındakinin hayatını koruyarak kendi hayatınızı da korumuş oluyorsunuz.
Bazı müşterileriniz reklam bütçelerini kesmek isteyebilir veya bazıları da artırmak isteyebilir. Onların en doğru tercihleri yapmalarına yardımcı olun.
Unutmayın “Hepimiz aynı tankın yolcusuyuz” *bknz
Özellikle müşterileriniz (çözüm ortaklarınız, ortaklarınız da diyebilirsiniz) özellikle seyahat, konaklama, yeme & içme sektörlerinde faaliyet gösteriyorsa bütçelerini ölçümlemelerinde hassas olun ve onlar için elinizden geleni yapın.
Yaptıklarınız tünelin sonunda emin olun ödüllendirecektir. Hiç kimse zorlu zamanlarda ona destek olan birini karşılıksız bırakmaz.
2. Hoşgörülü ve esnek olun
Son dakika bütçe değişikliklerini kabul edin, faturaları ödemeleri için gerekirse birkaç hafta daha bekleyin , lansmanlarını sorunsuz erteleyin ve aylardır hazırladığınız kampanyaları geri çekin.
İletişiminiz açık ve şeffaf olduğu sürece, normalden çok daha esnek olmak önemlidir.
3. Bazı şeyleri erteleyin
Eğer finansal gücünüz varsa ve önümüzdeki aylarda herhangi bir fiyat artış planlıyorsanız ertelemek ve bunu müşterinize güzel bir şekilde anlatmak kaliteli bir davranış olacaktır. Ertelediğiniz şey müşterinizin size yapacağı ödemelerde olabilir. 3 aylığına erteleme gibi…
4. Oyunu değişen kurallara göre oynayın
Müşterilerinizi elinizde tutarsanız ve yapacağınız başarılı işlerle potansiyel müşterileri kendinize çekeceksiniz.
Bunu yapmak içinde müşterinizle oyunu değişen kurallara göre nasıl şekillendirebileceğinizi beraber düşünebilirsiniz. Temas ettiğiniz kişi sadece bir pazarlama profesyoneli olmasın.
Şirketin tüm departmanları ile bir araya gelin. Fikirlerin nerelerden çıkacağı böyle zamanlarda hiç belli olmuyor.
Bunlar arasında yeni bir hizmet teklifi oluşturmak, iş geliştirme için yeni kanalları test etmek veya tüketicilerine ürünlerini tanıtmak ya da yeni bir kampanya için benzersiz bir stratejik yaklaşım, daha fazla hedef kitle erişim ve görünürlük için çeşitli kanallarında çapraz tanıtım yapmak, Covid bağlantılı içerikler üretmek yer alabilir.
5. Odağı daraltacak hizmetler üretin
Ajansınızda müşterinizin başarılı olabilmesi için “Customer Success Toplantıları” yapın. Kendinizi onların yerine koyun ve onların satışlarını artırmak için fikirler üretin.
Bu sıralar tüm perakendeciler ve kargo firmalarının her şeyi aksadı. Ne alsanız parça parça geliyor, size ulaşmasında aksaklıklar yaşıyorsunuz. Tüketicinin işini kolaylaştırıp müşterinizin pek çok çeşitteki ürününü satmasını sağlayacak paket hizmetler önerebilirsiniz.
6. İletişim için elinizden geleni yapın
Buffer’ın raporuna göre uzaktan çalışmanın en büyük zorluğu “işbirliği ve iletişim”. Bunun hemen ardından “Yalnızlık” geliyor.
Akşam tiyatroya gitmek veya arkadaşınızla bir şeyler içmek için dışarı çıkamıyorsunuz. Eğer birde evde yalnız yaşıyorsanız %40’lık bir zorluk oranına hemen sahipsiniz demektir.
İletişimin %55’inin beden dili olduğunu düşünürsek, işbirliği ise anca iletişim ile çözülecek bir mevzuysa, iletişimimize dikkat etmemiz büyük önem kazanıyor.
Gönderdiğimiz her e-postayı detaylı açıklamalı, mümkün olduğu kadar iletişim kurmak için telefon açmalı ve oluşabilecek aşırı tepkilere anlayışla göğüs germeliyiz.
Sıra dışı günler geçirdiğimiz için herkesin psikolojisi sıra dışı hale geldi. Kendinize ve başkalarına karşı çok daha fazla anlayışlı olmanız gerekiyor.
İletişiminizi destekleyecek uygulamalar, yazılımlar kullanmanız takım arkadaşlarınızla olan iletişiminizi artıracak ve işbirliğinizi kolaylaştıracaktır.
Buffer’ın raporunda en büyük engel olan şey yalnızlık. Eğer siz yalnızlığınızı bir sorun olarak görüp, kendi kendinizi üzerseniz olumsuz bir psikolojik reaksiyonun içine de kendinizi sokmuş olursunuz. Yalnızlığı kötü bir şekilde anlamlandırmayın.
Herkesin evde daha çok zaman geçirdiği bu günlerde müşterilerinize küçük hediyeler gönderin. Bol bol arayın.
Yeni Normalde Markaların Yapması Gerekenler
İlgili bu bölümü okuduktan sonra sizi çevik pazarlama yazısına davet edeceğim. Çevik pazarlama bundan sonraki yapacağınız her şeyde kilit rol oynayacak. Bilginize,
Tüketicinin yeni alışkanlıklarını anlamalısınız. 2021 son baharına kadar kuşkusuz insanlar evde daha fazla vakit geçirmeye meyilli olacaklar. Bunun nedeni Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik kriz, değersizleşen TL ve pandemi elbette.
Önümüzdeki yıllarda uzaktan çalışma modeli daha artacağı için artık personaların değişme vakti geldi. Örneğin personalarınızın davranış modellerinde aşağıdaki gibi değişiklik yapmalısınız.
Eski davranış modeli
Pandemi sırasındaki ve sonrasındaki davranış modeli
Pandemi bağlamında, tüketici ürünleri ve perakende şirketleri aşağıdaki özellikle aşağıdaki üç soruyu dikkate almalıdır:
1. Tüketici nihai talebi ve senaryolarındaki değişiklikleri tam ve doğru bir şekilde anlıyor muyuz?
2. Farklı durumlarda kaynaklarımız ve yeteneklerimiz için dönem planları yapmaya başladık mı?
3. Salgın tamamen bittikten sonra potansiyel büyüme fırsatlarını kavramaya, hatta gelişme sağlamaya ve rakipleri geçmeye hazır mıyız?
Markalara Yeni Normalde Örnekler
Değişen ihtiyaçlara ve tüketici davranışlarına göre size fikir verebilecek bazı önermeleri aşağıda bulabilirsiniz.
Kendi sektörünüz ve tüketicinize özel ağrı noktalarını belirleyip, çözümler üretebilirsiniz.
Hazır yiyecek alımlarının artırılması
Yeni ürünler geliştirme fırsatını değerlendirebilirsiniz. Markalar, pişirmesi kolay olan yarı işlenmiş gıdaların yanı sıra sağlıklı ve güvenli hazır yiyecekler geliştirmek için yerel mutfaklardan ilham alabilir. Farklı beslenme senaryolarına hizmet etmek için, aile boyu ve küçük, tek kişilik kutular dahil olmak üzere çeşitli boyut ve tiplerdeki gıdaları kapsayan ambalaj tasarımı oluşturabilir.
Çevrimiçi satın alma şimdi 1 numaralı seçenek
Çevrimiçi yeteneklerinizi geliştirin. Farklı kanallardan satış verilerini gerçek zamanlı olarak toplayın ve analiz edin. Riske olan direncinizi artırmak için tedarik zincirindeki çevrimiçi operasyonları ve diğer yetenekleri geliştirmeye odaklanın.
Marka tercihleri değişiyor
Hassas bir pazarlama ile müşterilerin alışveriş alışkanlıklarını yeniden şekillendirin. Tüketici internette daha fazla vakit geçirdiği için alternatif ürün, hizmet ve markaları tercih ediyor. Özel hizmetlerinizi ve ürünlerinizi keşfedilmeleri için öne çıkarabilirsiniz.
Tüketici alışveriş yapmaya daha az istekli
Envanter ayarlamaları için önceden planlama yapın, konseptler oluşturun. Daha hassas bir şekilde dinlemek ve tüketicilerin satın alma niyetindeki dönüm noktasını yakalamak için pazarlama içeriklerinize şuan sıcak olan konuları dahil edin. Örneğin, ev ile ilgili bir ürününüz varsa bu ürününüzün promosyonunu ve reklamını yapın. Bu ürün ile ilgili içerik üretin.
Mağazaları ziyaret etme isteği azaldı
Çevrimiçi pazarı genişletin ve çevrimdışı mağaza dağıtımını optimize edin. Çevrimiçi satışları kendi kanallarınız ve 3. taraf kanallarla (Hb,gittigidiyor,n11 vb) genişletin. Çevrimdışı mağaza dağılımını optimize edin ve coğrafi konumlara, hedef mağaza karşılaştırmasına göre salgın sonrası tekrar yapılanmaya gidin.
Daha rahat, esnek ve yeterli bir ön deneyim sunun
Çevrimiçi taleplere dönüşümü hızlandırın ve sanal deneyimleyi geliştirin.
Ev makyajı: daha az kozmetik, daha fazla cilt bakımı
Yeni ev makyajı senaryolarına odaklanın; ürün portföyünü ve pazarlama fikirlerini güncelleyin
Tüketici ürünleri ve perakende işletmelerinin acil yapması gerekenler:
1. Tüketim senaryolarındaki ve tüketici motivasyonundaki değişiklikleri izlemesi
2. Tüketici stres reaksiyonlarının tüketim deneyimindeki tüketim davranışı ve ağrı noktaları üzerindeki etkisini belirlemesi
3. Servise ve tedarik zincirine enerjik olarak yanıt vermesi
Yeni Normalde Kısa,Orta ve Uzun vadeli yapılması gerekenler
Salgınla mücadelede, tüketici ürünleri ve perakende şirketleri, gerekli malzemeleri sağlamak ve sosyal düzeni korumak için önemli sosyal sorumluluklar üstlenmiştir. Bu nedenle işletmelerin kısa, orta ve uzun vadeli stratejileri için yeterli planlama ve hazırlık yapmaları gerekmektedir.
Kısa vadeli yapılması gerekenler:
- Sosyal sorumluluklarınızı yerine getirmek
- Rasyonel olarak üretim ve lojistik kaynaklarını tahsis etmek ve malzeme temini sağlamak
- COVID 19 tarafından çevrimiçi hizmetler geliştirmeye zorlanan insanların geçim kaynakları ve eğitimi ile ilgili alanlardaki işletmeler, salgın sonrasında çevrimdışı müşterileri nasıl koruyacaklarını düşünmelidir
Orta vadeli yapılması gerekenler:
- Tüketim alışkanlıkları ve senaryolarındaki değişiklikleri gözlemlemek
- Yeni ihtiyaçları karşılayan ve tüketim deneyimindeki ağrı noktalarını gideren ürün ve hizmet portföyleri tasarlamak
- Tüketim senaryolarındaki ve kurumsal dijital dönüşümdeki değişiklikleri yönetmek
Uzun vadeli yapılması gerekenler:
- Olası perakende tüketim artışını ve endüstri koşullarını tahmin edin
- Çalışanların tahsisi, mağaza düzeni, ürün rezervasyonu ve hizmet inovasyonu için stratejik düzenlemeler yapın
- Artan talebin tam olarak gelişine hazırlanmak için stres modeli altındaki talep değişikliklerine dayalı kapsamlı tüketici verileri, çevrimiçi platformlar ve destek hizmetleri oluşturun
Şimdi ajanslar ve markalar ile ilgili spesifik çözümler sunduktan sonra, yeni normalde size rehberlik edecek Agile Marketing yazısına geçelim.
Agile Marketing: Gerçekten Çevik Misiniz?
Önerilen Kitap: 1984 IDEFIX Sepete Ekle
George Orwell’in kült kitabı Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, yazarın geleceğe ilişkin bir kâbus senaryosudur. Bireyselliğin yok edildiği, zihnin kontrol altına alındığı, insanların makineleşmiş kitlelere dönüştürüldüğü totaliter bir dünya düzeni, romanda inanılmaz bir hayal gücüyle, en ince ayrıntısına kadar kurgulanmıştır.
Kaynakça ve İleri Okuma
